• Historia

        •              Wprawdzie pierwsza notatka o istnieniu w Sułkowicach szkoły parafialnej pochodzi z 1598 roku, można przypuszczać, że istniała ona tu wcześniej. Bliskość Krakowa i zamożność parafii, do której w 1529 r. należało kilka wsi, płacące proboszczowi ks. Wawrzyńcowi z Pasiecznej Woli półtora grosza od kmiecia i sołtysa, pozwala sądzić, że szkoła istniała już wtedy (Liber retaxationum 1529 - Księga dochodów diecezji krakowskiej).


          Z innych źródeł wiadomo, że pod koniec XV wieku w Polsce działało około 3 tysiące szkół parafialnych. W tej liczbie zapewne znajdowała się nasza szkoła. Wśród zachowanych archiwów szkoły najstarszym jest protokół z wizytacji biskupiej w Sułkowicach z 1598 roku (Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie). Dowiadujemy się z niego, że nauczycielem był Wojciech Młynarz z Dobczyc, dawny kleryk. Nie miał on dobrej opinii u proboszcza: "...żonaty, trzeźwy lecz gwałtowny, chłopców nie uczy..." Dzieci uczyły się głównie religii i śpiewu kościelnego oraz rachunków, historii i j. polskiego. Sułkowickie dzieci płaciły czesne po 1 groszu, natomiast pochodzące z innych wsi pół grosza (1 grosz - równowartość 4,375 gramów srebra).

          W 1588 roku Mikołaj Zebrzydowski rozpoczął budowę Kalwarii. Zatrudnił wielu rzemieślników różnych narodowości. Niektórzy z nich osiedlili się w Sułkowicach, tu założyli rodziny, tu wybudowali kościół (1618). Po szwedzkim potopie (1655-1660) w Sułkowicach osiedliło się również wielu żołnierzy Jerzego II Rakoczego pokonanych w walkach o Kraków. Z tamtego okresu na pewno pochodzi nazwa części naszej miejscowości - Węgry i nazwiska: Włoch, Szwed, Turek, Jończyk. To protoplaści kowali, których w 1781 roku było już 116 a w roku 1858 - 700.

          Mimo że od pierwszej wzmianki o szkole aż do roku 1806 nie zachowały się żadne dokumenty, można być przekonanym, że wymienione wcześniej okoliczności upewniają nas o jej istnieniu. Tym bardziej, że w Sułkowicach mieszkało wówczas 300-400 osób, a parafia należała do bardziej intratnych w diecezji. Zachowane dokumenty, głównie "Kronika szkoły" - roczne raporty kierowników dotyczące najważniejszych spraw szkoły i środowiska. Możemy w niej wyczytać, że pierwszy globus sprowadzono do szkoły w 1865 roku, że 28 czerwca 1893 szkołę wizytował arcyksiążę Rainer z małżonką, że w Sułkowicach było całkowite zaćmienie księżyca (13/14 maja 1957) itd. itp.

          W 1806 szkoła mieściła się opodal kościoła w budynku prywatnym Józefa Galusa. Opiekę nad nią sprawował proboszcz Karol Danek (odbudował kościół św. Zofii), a uczył w niej jego brat organista Wincenty. Wynagrodzenie za pracę wszyscy nauczyciele otrzymywali od proboszcza. Dopiero od 1867 roku po uzyskaniu autonomii Galicji szkoły przeszły w ręce gmin. Powołano Rady Szkolne Okręgowe (1874), które zajęły się głównie realizacją programu nauczania.

          W 1872 roku Sejm Krajowy przyjął ustawę o obowiązku szkolnym. Dotychczas w sułkowickiej szkole frekwencja na lekcjach była różna. Dzieci, zwłaszcza zimą, nie chodziły do szkoły, bardzo często musiały pomagać rodzicom w pracy na roli bądź w kuźni.

          W latach osiemdziesiątych XIX wieku wójt Jan Kiebzak i kierownik szkoły Wojciech Kalinowski podjęli inicjatywę budowy nowego budynku szkolnego, aby można było wreszcie uczyć dzieci w normalnych warunkach. Pod rokiem 1883 w "Kronice szkoły" znajdziemy następujący zapis:

          "Ku większej czci Wszechmocnego Stwórcy, za rządów Leona XIII Papieża, Franciszka Józefa I Cesarz Austrii, Króla Węgier, Czech, Galicji i Lodomerii, Jerozolimy itd. w roku tym dnia 11 maja po solennym nabożeństwie w tutejszym kościele, odbyło się ceremonialne poświęcenie kamienia węgielnego. W dniu zaś 27 listopada dokonanem zostało przez przewielebnego ks. kan. Antoniego Opidowicza miejscowego plebana i nadzorcy szkolnego uroczyste poświęcenie budynku szkolnego".

          Koszt budowy wyniósł 8.984,06 złr. Z oddaniem nowego budynku w rynku znacznie wzrosło wśród sułkowiczan zrozumienie dla nauki i oświaty. W 1902 roku założono bibliotekę szkolną (500 tomów), która udostępniała księgozbiór wszystkim mieszkańcom. Nowe sale lekcyjne pozwoliły na stworzenie szkoły czteroklasowej (1897) i siedmioklasowej (1924). Liczba uczniów wzrosła do ok. 600. nauczyciele byli aktywnymi działaczami samorządowymi, Związku Strzeleckiego i OSP.

          Po oddaniu do użytku Domu Ludowego z salą widowiskową (1933) szkoła organizowała tam wszystkie okolicznościowe imprezy środowiskowe, utworzono amatorski zespół teatralny.

          W okresie II wojny światowej szkoła działała, ale aktywność nauczycieli przejawiała się w tajnym nauczaniu kładąc nacisk na naukę historii i literatury.

          Po wojnie z uwagi na rosnącą ilość dzieci budynek szkolny okazał się za ciasny. Dodatkowe sale lekcyjne wygospodarowano w Domu Ludowym i tzw. karczmie.
          W "Kronice szkoły" zanotowano, że w 1948 roku zelektryfikowano budynek szkolny. Wówczas zrodziła się myśl budowy nowego budynku szkolnego. Powstał komitet budowy (1955), w skład którego weszli m.in. kierownik szkoły Stanisław Papierz i nauczyciel Stanisław Szybowski. Przez dwa lata zbierano fundusze, a trzy lata budowano nową szkołę.
          1 września 1960 roku oddano ją do użytku. Obok wybudowano stadion sportowy.

          Szkolnictwo podstawowe się rozwijało. W roku szkolnym 1845/46 było 644 uczniów i 7 nauczycieli, a w 1960/61 - 764 uczniów i 20 nauczycieli. Szkoła uzyskiwała wysokie oceny w zakresie wychowania i nauczania.
          Założony przez Stanisława Szybowskiego Szkolny Klub Sportowy notował znaczące osiągnięcia w różnych dyscyplinach sportowych.

          Potem Ministerstwo Oświaty wymyślało różne reformy, które były niekorzystne, np. stworzenie Zbiorczej Szkoły Gminnej.

          Z perspektywy lat można stwierdzić, że naszą szkołą zawsze rządzili mądrzy kierownicy, później dyrektorzy. Zarówno w chudych latach jak i tłustych. Każdy był oddany pracy z uczniami. Kadra nauczycielska w sułkowickiej szkole zawsze miała wysoki poziom.

          Dziś po kolejnej reformie oświaty szkoła jest sześcioklasowa z 534 uczniami i 46 nauczycielami.

          Struktura szkoły

          Szkoła parafialna (jednoklasowa): od około 1500 do 1804 roku
          Szkoła ludowa: lata 1804 - 1833 - uczniów 250 (w roku 1833)
          Szkoła trywialna im. św. Jana Kantego: 1833 - 1876 - uczniów 306 (1863)
          Szkoła dwuklasowa: 1876 - 1897 - uczniów 280 (1886)
          Szkoła czteroklasowa: 1897 - 1924 - uczniów 360 (1899)
          Szkoła siedmioklasowa (od 1937 Publiczna szkoła powszechna III stopnia): 1924 - 1945- uczniów 606 (1933)
          Szkoła podstawowa: 1945 - 1948 - uczniów 642 (1945)
          Publiczna szkoła ogólnokształcącego stopnia podstawowego im. M. Nowotki z polskim językiem nauczania: 1948 - 1956 - uczniów 587 (1955)
          Szkoła podstawowa im. M. Nowotki: 1956 - 1973 - uczniów 915 (1968)
          Zbiorcza szkoła gminna: 1973 - 1984
          Szkoła podstawowa im. M. Nowotki: 1984 - 1992
          Szkoła podstawowa im. A. Mickiewicza: 1992 - 1998
          Szkoła podstawowa im. A. Mickiewicza (sześcioklasowa po utworzeniu gimnazjum): od 1998

          Kierownicy szkoły

          przed 1500 - brak danych
          1598 - 1619 - Wojciech Młynarz z Dobczyc
          1619 - 1806 - brak danych
          1806 - 1809 - Wincenty Danek
          1809 - 1810 - Marcin Piątkowski
          1810 - 1811 - Jakub Tabulski
          1811 - 1814 - Michał Niedziela
          1814 - 1817 - Jakub Bargieł
          1817 - 1833 - Jan Kowalski
          1833 - 1863 - Wojciech Światłoń
          1863 - 1865 - Stanisław Drewnicki
          1866 - 1868 - Albin Kaczmarczyk
          1868 - 1871 - Ludwik Barcik
          1871 - 1872 - Walenty Dyrcz
          1872 - 1873 - Wojciech Zarazik
          1873 - 1904 - Wojciech Kalinowski
          1904 - 1930 - Hieronim Malina
          1930 - 1932 - Helena Okrucińska
          1832 - 1934 - Helena Korta
          1934 - 1937 - Jan Gruszecki
          1937 - 1940 - Marian Bicz
          1940 - 1941 - Józef Kawiński
          1941 - 1945 - Marian Bicz
          1945 - 1946 - Józef Hojda
          1946 - 1947 - Maria Hojda
          1947 - 1973 - Stanisław Papierz
          1973 - 1984 - Stanisław Szybowski
          1984 - 1985 - Stanisława Sroka
          1985 - 1992 - Edward Dunaj
          1992 - 2000 - Janina Górkiewicz
          2000 - 2006 - Danuta Dyląg
          2006 - 2011 - Iwona Dzidek

          2011-               Jolanta Stręk

          Źródło: Klamra 10 11 2006