OCENA

WYMAGANIA

OCENA DOPUSZCZAJĄCA

Uczeń:

- wymienia dwa elementy przyrody nieożywionej i nieożywionej

- wymienia zmysły umożliwiające poznawanie otaczającego świata

- podaje nazwy przyrządów służących do prowadzenia obserwacji w terenie

-  przeprowadza obserwację za pomocą lupy lub lornetki

-  podaje nazwy głównych kierunków geograficznych wskazanych przez nauczyciela

OCENA DOSTATECZNA

Uczeń:

- wymienia trzy niezbędne do życia składniki przyrody nieożywionej

- podaje trzy przykłady wytworów działalności człowieka

- wymienia źródła informacji o przyrodzie

-  omawia najważniejsze zasady bezpieczeństwa podczas prowadzenia obserwacji i wykonywania doświadczeń

- przyporządkowuje przyrząd służący do prowadzenia obserwacji do obserwowanego obiektu

-  wymienia propozycje przyrządów, które należy przygotować do prowadzenia obserwacji w terenie

- przyporządkowuje skróty do nazw głównych kierunków geograficznych

OCENA DOBRA

Uczeń:

 -wymienia cechy ożywionych elementów przyrody

- poszczególnych zmysłów 

- wymienia cechy przyrodnika

-  określa rolę obserwacji w poznawaniu przyrody

- planuje miejsca dwóch/trzech obserwacji

- proponuje przyrząd odpowiedni do obserwacji konkretnego obiektu

- wyjaśnia, co to jest widnokrąg

-  omawia budowę kompasu

-  samodzielnie wyznacza kierunki geograficzne za pomocą kompasu

- wyjaśnia, w jaki sposób wyznacza się kierunki pośrednie

OCENA BARDZO DOBRA

Uczeń:

- klasyfikuje wskazane elementy na: ożywione składniki przyrody, nieożywione składniki przyrody oraz wytwory działalności człowieka

- wyjaśnia, w jakim celu prowadzi się doświadczenia i eksperymenty przyrodnicze

- uzasadnia celowość zaplanowanej obserwacji

- porównuje dokładność wyznaczania kierunków geograficznych za pomocą kompasu i gnomonu

OCENA CELUJĄCA

- wyjaśnia, w jaki sposób zmiana jednego elementu przyrody może wpłynąć na jej pozostałe elementy

- omawia sposób wyznaczania kierunku północnego na podstawie położenia Gwiazdy Polarnej oraz innych obiektów w otoczeniu

OCENA

WYMAGANIA

OCENA DOPUSZCZAJĄCA

Uczeń:

- wskazuje w najbliższym otoczeniu przykłady ciał stałych, cieczy i gazów

- wymienia stany skupienia wody w przyrodzie

- wymienia przynajmniej trzy składniki pogody

 - rozpoznaje na dowolnej ilustracji rodzaje opadów

- dobiera odpowiednie przyrządy służące do pomiaru trzech składników pogody (A); odczytuje temperaturę powietrza z termometru cieczowego

OCENA DOSTATECZNA

Uczeń:

- wymienia stany skupienia, w których występują substancje

-  podaje dwa/trzy przykłady wykorzystania właściwości ciał stałych w życiu codziennym

- wyjaśnia, na czym polega parowanie i skraplanie wody

- wyjaśnia, co nazywamy pogodą

- podaje nazwy osadów atmosferycznych

- zapisuje temperaturę dodatnią i ujemną

- podaje jednostki, w których wyraża się składniki pogody

OCENA DOBRA

Uczeń:

- wyjaśnia, na czym polega zjawisko rozszerzalności cieplnej przyporządkowuje stan skupienia wody do wskazań termometru

- wymienia czynniki wpływające na szybkość parowania

- podaje, z czego mogą być zbudowane chmury

-  rozróżnia rodzaje osadów atmosferycznych na ilustracjach

- wymienia przyrządy służące do obserwacji meteorologicznych

-  dokonuje pomiaru składników pogody – prowadzi kalendarz pogody

OCENA BARDZO DOBRA

Uczeń:

- klasyfikuje ciała stałe ze względu na właściwości - wyjaśnia, na czym polega kruchość, plastyczność i sprężystość

-  porównuje właściwości ciał stałych, cieczy i gazów

- podaje znane z życia codziennego przykłady zmian stanów skupienia wody

 - przedstawia w formie schematu zmiany stanu skupienia wody
w przyrodzie

- wyjaśnia, jak tworzy się nazwę wiatru

-  rozpoznaje na mapie rodzaje wiatrów

– wykazuje związek pomiędzy porą roku a występowaniem określonego rodzaju opadów i osadów

- odczytuje prognozę pogody przedstawioną za pomocą znaków graficznych

-

OCENA CELUJĄCA

- przedstawia zmiany stanów skupienia wody podczas jej krążenia w przyrodzie, posługując się wykonanym przez siebie rysunkiem

- na podstawie opisu przedstawia – w formie mapy – prognozę pogody dla Polski

OCENA

WYMAGANIA

OCENA DOPUSZCZAJĄCA

Uczeń:

- wymienia przynajmniej trzy czynności życiowe organizmów

-  omawia jedną wybraną przez siebie czynność życiową organizmów

- określa, czy podany organizm jest samożywny czy cudzożywny

-  podaje przykłady organizmów cudzożywnych: mięsożernych, roślinożernych i wszystkożernych

- układa jeden łańcuch pokarmowy na podstawie analizy sieci pokarmowej

- wymienia korzyści wynikające z uprawy roślin w domu i ogrodzie

-  podaje przykłady zwierząt hodowanych przez człowieka w domu

-  podaje przykład drobnego zwierzęcia żyjącego w domu

OCENA DOSTATECZNA

Uczeń:

- wyjaśnia pojęcia: organizm jednokomórkowy, organizm wielokomórkowy

-  podaje charakterystyczne cechy organizmów

- wymienia czynności życiowe organizmów

- dzieli organizmy cudzożywne ze względu na rodzaj pokarmu

-  podaje przykłady organizmów roślinożernych

-  dzieli mięsożerców na drapieżniki i padlinożerców

- podaje trzy przykłady roślin stosowanych jako przyprawy do potraw

- wyjaśnia, dlaczego decyzja o hodowli zwierzęcia powinna być dokładnie przemyślana - omawia zasady opieki nad zwierzętami

OCENA DOBRA

Uczeń:

 - omawia hierarchiczną budowę organizmów wielokomórkowych

- charakteryzuje czynności życiowe organizmów

- wymienia cechy roślinożerców

- wymienia, podając przykłady, sposoby zdobywania pokarmu przez organizmy cudzożywne

-  podaje przykłady zwierząt odżywiających się szczątkami glebowymi

-  wyjaśnia nazwy ogniw łańcucha pokarmowego

- określa cel hodowania zwierząt w domu

-  wyjaśnia, dlaczego nie wszystkie zwierzęta możemy hodować w domu

- wskazuje źródła informacji na temat hodowanych zwierząt

- wyjaśnia, dlaczego coraz więcej dzikich zwierząt przybywa do miast

OCENA BARDZO DOBRA

Uczeń:

- podaje przykłady różnych sposobów wykonywania tych samych czynności przez organizmy, np. ruch, wzrost

- omawia sposób wytwarzania pokarmu przez rośliny

-  określa rolę, jaką odgrywają w przyrodzie zwierzęta odżywiające się szczątkami glebowymi

- wyjaśnia, na czym polega pasożytnictwo

- opisuje szkodliwość zwierząt zamieszkujących nasze domy

-  formułuje apel do osób mających zamiar hodować zwierzę lub podarować je w prezencie

OCENA CELUJĄCA

- o podaje przykłady obrony przed wrogami w świecie roślin i zwierząt

- omawia podział organizmów na pięć królestw

- przygotowuje ciekawostki i dodatkowe informacje na temat zwierząt, np. omówienie najszybszych zwierząt

OCENA

WYMAGANIA

OCENA DOPUSZCZAJĄCA

Uczeń:

- podaje przykłady produktów bogatych w białka, cukry, tłuszcze, witaminy

- omawia znaczenie wody dla organizmu

- wskazuje na modelu położenie poszczególnych narządów przewodu pokarmowego

-   uzasadnia konieczność mycia rąk przed każdym posiłkiem

- wskazuje na schemacie serce i naczynia krwionośne

- podaje dwa przykłady zachowań korzystnie wpływających na pracę układu krążenia

- pokazuje na modelu lub planszy dydaktycznej położenie narządów budujących układ oddechowy

-  wymienia zasady higieny układu oddechowego

- wskazuje na sobie, modelu lub planszy elementy szkieletu

- wskazuje na planszy położenie układu nerwowego

-  wskazuje na planszy lub modelu położenie narządów zmysłów,  wymienia ich zadania

-  wymienia dwa zachowania wpływające niekorzystnie na układ nerwowy

- wskazuje na planszy położenie narządów układu rozrodczego

- podaje przykłady zmian w organizmie świadczących o rozpoczęciu okresu dojrzewania u własnej płci

OCENA DOSTATECZNA

Uczeń:

- wymienia składniki pokarmowe

-  przyporządkowuje podane pokarmy do wskazanej grupy pokarmowej

- wymienia narządy budujące przewód pokarmowy

-  omawia rolę układu pokarmowego

-  podaje zasady higieny układu pokarmowego

- omawia rolę serca i naczyń krwionośnych

- pokazuje na schemacie poszczególne rodzaje naczyń krwionośnych

- wymienia narządy budujące drogi oddechowe

-  wyjaśnia, co dzieje się z powietrzem podczas wędrówki przez drogi oddechowe

- podaje nazwy i wskazuje główne elementy szkieletu

-  wymienia trzy funkcje szkieletu

- wymienia zasady higieny układu ruchu

- omawia rolę skóry jako narządu zmysłu

- wymienia zasady higieny oczu i uszu

- rozpoznaje komórki rozrodcze: męską i żeńską

- określa rolę układu rozrodczego

- omawia zasady higieny układu rozrodczego

- wymienia zmiany fizyczne zachodzące w okresie dojrzewania u dziewcząt i chłopców - omawia zasady higieny, których należy przestrzegać w okresie dojrzewania

OCENA DOBRA

Uczeń:

 - omawia rolę składników pokarmowych w organizmie

- opisuje drogę pokarmu w organizmie

- wymienia funkcje układu krwionośnego

- omawia rolę poszczególnych narządów układu oddechowego

- podaje nazwy głównych stawów u człowieka

- wyjaśnia, w jaki sposób mięśnie są połączone ze szkieletem

- omawia, korzystając z planszy, w jaki sposób powstaje obraz oglądanego obiektu

 - wskazuje na planszy elementy budowy oka: soczewkę, siatkówkę i źrenicę

 -  wskazuje na planszy małżowinę uszną, przewód słuchowy i błonę bębenkową

-  omawia zasady higieny układu nerwowego

-  omawia rolę poszczególnych narządów układu rozrodczego

- opisuje zmiany psychiczne zachodzące w okresie dojrzewania

OCENA BARDZO DOBRA

Uczeń:

- omawia rolę witamin

- wymienia wybrane objawy niedoboru jednej z poznanych witamin

- omawia rolę soli mineralnych w organizmie

-  wskazuje narządy, w których zachodzi mechaniczne i chemiczne przekształcanie pokarmu

- wyjaśnia, jak należy dbać o układ krwionośny

-  podaje przykłady produktów żywnościowych korzystnie wpływających na pracę układu krwionośnego

- wyjaśnia, na czym polega współpraca układów pokarmowego, krwionośnego i oddechowego

- na modelu lub planszy wskazuje kości o różnych kształtach

- omawia pracę mięśni szkieletowych

- podaje wspólną cechę narządów węchu i smaku

- wskazuje na planszy drogę informacji dźwiękowych

- na podstawie doświadczenia formułuje wniosek dotyczący zależności między zmysłem smaku a zmysłem powonienia

- wyjaśnia przyczyny różnic w budowie układu rozrodczego żeńskiego i męskiego

-  omawia przebieg rozwoju nowego organizmu

-  wskazuje na planszy narządy układu rozrodczego męskiego i układu rozrodczego żeńskiego

- wyjaśnia na przykładach, czym jest odpowiedzialność

OCENA CELUJĄCA

- planuje i prezentuje doświadczenie potwierdzające obecność pary wodnej w wydychanym powietrzu

- prezentuje informacje dotyczące zagrożeń, na które mogą być narażone dzieci w okresie dojrzewania

OCENA

WYMAGANIA

OCENA DOPUSZCZAJĄCA

Uczeń

-  wymienia co najmniej trzy zasady zdrowego stylu życia ,korzystając z piramidy zdrowego żywienia, wskazuje produkty, które należy spożywać w dużych i w małych ilościach,  wyjaśnia, dlaczego ważna jest czystość rąk ,  omawia sposoby dbania o zęby, wymienia dwie zasady bezpieczeństwa podczas zabaw na świeżym powietrzu

-  wymienia trzy zasady, których przestrzeganie pozwoli uniknąć chorób przenoszonych drogą oddechową , których przestrzeganie pozwoli uniknąć chorób przenoszonych przez uszkodzoną skórę , których przestrzeganie pozwoli uniknąć chorób przenoszonych drogą pokarmową

- wymienia zjawiska pogodowe, które mogą stanowić zagrożenie, odróżnia muchomora sromotnikowego od innych grzybów, określa sposób postępowania
po użądleniu

- podaje przykłady środków czystości, które stwarzają zagrożenia dla zdrowia, wymienia rodzaje urazów skóry

- podaje przynajmniej dwa przykłady negatywnego wpływu dymu tytoniowego i alkoholu na organizm człowieka , opisuje zachowanie świadczące o mogącym rozwinąć się uzależnieniu od komputera lub telefonu ,  prezentuje zachowanie asertywne w wybranej sytuacji

- podaje przykłady środków czystości, które stwarzają zagrożenia dla zdrowia, wymienia rodzaje urazów skóry

OCENA DOSTATECZNA

Uczeń:

- podaje zasady prawidłowego odżywiania, podaje przykłady wypoczynku czynnego i wypoczynku biernego

- wymienia przyczyny chorób zakaźnych, nazwy chorób przenoszonych drogą oddechową,  omawia objawy wybranej choroby przenoszonej drogą oddechową

- przyporządkowuje nazwę zagrożenia do symboli umieszczanych na opakowaniach, omawia sposób postępowania w wypadku otarć i skaleczeń

- podaje przynajmniej dwa przykłady negatywnego wpływu dymu tytoniowego i alkoholu na organizm człowieka

- podaje przykłady sytuacji, w których należy zachować się asertywnie

OCENA DOBRA

Uczeń:

 wyjaśnia, czym są szczepionki, wymienia szkody, które pasożyty powodują w organizmie, omawia objawy zatruć, w tym grzybami

- omawia zasady pierwszej pomocy po kontakcie ze środkami czystości

- wyjaśnia, na czym polega palenie bierne,  wymienia skutki przyjmowania narkotyków

OCENA BARDZO DOBRA

Uczeń:

- omawia sposób postępowania po ukąszeniu przez żmiję

- omawia zasady postępowania w przypadku oparzeń

- uzasadnia, dlaczego napoje energetyzujące nie są obojętne dla zdrowia

OCENA CELUJĄCA

- przygotowuje informacje na temat pomocy osobom uzależnionym

OCENA

WYMAGANIA

OCENA DOPUSZCZAJĄCA

Uczeń:

- wymienia rodzaje map, odczytuje informacje zapisane w legendzie planu

- wskazuje kierunki geograficzne na mapie, odszukuje na planie okolicy wskazany obiekt, np. kościół, szkołę

-

OCENA DOSTATECZNA

Uczeń:

- rysuje plan dowolnego przedmiotu (wymiary przedmiotu podzielne bez reszty przez 10) w skali 1 : 10

- wyjaśnia pojęcia: mapa i legenda, określa przeznaczenie planu miasta i mapy turystycznej,  rozpoznaje obiekty przedstawione na planie lub mapie za pomocą znaków kartograficznych

-   określa położenie innych obiektów na mapie w stosunku do podanego obiektu, z pomocą nauczyciela zorientuje plan lub mapę za pomocą kompasu

OCENA DOBRA

Uczeń:

 - oblicza wymiary przedmiotu w różnych skalach, np. 1 : 5, 1 : 20, 1 : 50; wykonuje szkic terenu szkoły

- opisuje słowami fragment terenu przedstawiony na planie lub mapie

- wyjaśnia, na czym polega orientowanie planu lub mapy, orientuje plan lub mapę za pomocą kompasu

OCENA BARDZO DOBRA

Uczeń:

- rysuje plan pokoju w skali 1 : 50, ); wykonuje szkic okolic szkoły

- porównuje dokładność planu miasta i mapy turystycznej,  odszukuje na mapie wskazane obiekty

- orientuje mapę za pomocą obiektów w terenie

OCENA CELUJĄCA

- rysuje fragment drogi do szkoły, np. ulicy, zmniejszając jej wymiary (np. 1000 razy) i używając właściwych znaków kartograficznych

OCENA

WYMAGANIA

OCENA DOPUSZCZAJĄCA

Uczeń:

- rozpoznaje na zdjęciach rodzaje krajobrazów,  podaje przykłady krajobrazu naturalnego, wymienia nazwy krajobrazów kulturowych

- rozpoznaje na ilustracji formy terenu

- przyporządkowuje jedną/dwie pokazane skały do poszczególnych grup

- wskazuje na mapie przykład wód stojących i płynących

- rozpoznaje na zdjęciach krajobraz kulturowy

- podaje dwa/trzy przykłady ograniczeń obowiązujących na obszarach chronionych

OCENA DOSTATECZNA

Uczeń:

- wyjaśnia pojęcie krajobraz kulturowy , wskazuje w krajobrazie najbliższej okolicy składniki, które są wytworami człowieka

- omawia na podstawie ilustracji elementy wzniesienia

- podaje nazwy grup skał,  podaje przykłady skał litych, zwięzłych i luźnych

 - podaje przykłady wód słodkich – w tym wód powierzchniowych,  wskazuje różnice między oceanem a morzem,  na podstawie ilustracji rozróżnia rodzaje wód stojących i płynących , wymienia różnice między jeziorem a stawem

- podaje przykłady zmian w krajobrazach kulturowych

- wyjaśnia, czym są parki narodowe,  podaje przykłady obiektów, które są pomnikami przyrody

OCENA DOBRA

Uczeń:

 - wymienia składniki, które należy uwzględnić, opisując krajobraz,  omawia cechy poszczególnych krajobrazów kulturowych, opisuje wklęsłe formy terenu

- opisuje budowę skał litych, zwięzłych i luźnych ,  rozpoznaje co najmniej jedną skałę występującą w najbliższej okolicy

- omawia warunki niezbędne do powstania jeziora,  porównuje rzekę z kanałem śródlądowym

- omawia zmiany w krajobrazie związane z rozwojem przemysłu

- wyjaśnia cel ochrony przyrody, czym są rezerwaty przyrody,  różnice między ochroną ścisłą a ochroną czynną,  podaje przykład obszaru chronionego lub pomnika przyrody znajdującego się w najbliższej okolicy

OCENA BARDZO DOBRA

Uczeń:

- opisuje krajobraz najbliższej okolicy

- klasyfikuje wzniesienia na podstawie ich wysokości, omawia elementy doliny

- omawia proces powstawania gleby

- charakteryzuje wody płynące

- podaje przykłady działalności człowieka, które prowadzą do przekształcenia krajobrazu

- wskazuje różnice między parkiem narodowym a parkiem krajobrazowym,  na podstawie mapy w podręczniku lub atlasie podaje przykłady pomników przyrody ożywionej i nieożywionej na terenie Polski

OCENA CELUJĄCA

- przygotuje krótką prezentację o najciekawszych formach terenu w Polsce, w Europie, na świecie

- przygotowuje kolekcję skał z najbliższej okolicy wraz z ich opisem

- prezentuje – w dowolnej formie – informacje na temat ochrony przyrody w najbliższej okolicy: gminie

OCENA

WYMAGANIA

OCENA DOPUSZCZAJĄCA

Uczeń:

- podaje trzy przystosowania ryb do życia w wodzie

- wskazuje na ilustracji elementy rzeki: źródło, bieg górny, bieg środkowy, bieg dolny, ujście

- odczytuje z ilustracji nazwy dwóch/trzech organizmów żyjących w poszczególnych strefach jeziora

- wymienia czynniki warunkujące życie na lądzie

- wskazuje warstwy lasu na planszy dydaktycznej lub ilustracji,  wymienia po dwa gatunki organizmów żyjących w dwóch wybranych warstwach lasu, podaje trzy zasady zachowania się w lesie

- podaje po dwa przykłady drzew iglastych i liściastych ,  rozpoznaje dwa drzewa iglaste i dwa liściaste

- podaje dwa przykłady znaczenia łąki ,  wyjaśnia, dlaczego nie wolno wypalać traw, rozpoznaje przynajmniej trzy gatunki poznanych roślin łąkowych

- wymienia nazwy zbóż , podaje przykłady warzyw uprawianych na polach, wymienia nazwy dwóch szkodników upraw polowych

OCENA DOSTATECZNA

Uczeń:

- omawia, podając przykłady, przystosowania zwierząt do życia w wodzie,  wyjaśnia, dzięki czemu zwierzęta wodne mogą przetrwać zimę

- omawia warunki panujące w górnym biegu rzeki

- wymienia grupy roślin żyjących w strefie przybrzeżnej

- omawia przystosowania roślin do niskiej lub wysokiej temperatury

- omawia zasady zachowania się w lesie,  rozpoznaje pospolite organizmy żyjące w poszczególnych warstwach lasu

- wymienia cechy budowy roślin iglastych ułatwiające ich rozpoznawanie, np. kształt i liczba igieł, kształt i wielkość szyszek,  wymienia cechy ułatwiające rozpoznawanie drzew liściastych

- wymienia cechy łąki, wymienia zwierzęta mieszkające na łące i żerujące na niej

- omawia sposoby wykorzystywania roślin zbożowych ,  rozpoznaje nasiona trzech zbóż, wyjaśnia, które rośliny nazywamy chwastami,  uzupełnia brakujące ogniwa w łańcuchach pokarmowych organizmów żyjących na polu

OCENA DOBRA

Uczeń:

- omawia sposób pobierania tlenu przez organizmy wodne

- wymienia cechy, którymi różnią się poszczególne odcinki rzeki,  porównuje warunki życia w poszczególnych biegach rzeki,  omawia przystosowania organizmów żyjących w górnym, środkowym i dolnym biegu rzeki

- wymienia czynniki warunkujące życie w poszczególnych strefach jeziora ,  wymienia zwierzęta żyjące w strefie przybrzeżne

- charakteryzuje przystosowania roślin i zwierząt zabezpieczające je przed utratą wody,  wymienia przykłady przystosowań chroniących zwierzęta przed działaniem wiatru , opisuje sposoby wymiany gazowej u zwierząt lądowych

- omawia wymagania środowiskowe wybranych gatunków zwierząt żyjących w poszczególnych warstwach lasu

- porównuje drzewa liściaste z drzewami iglastymi,  rozpoznaje rosnące w Polsce rośliny iglaste, rozpoznaje przynajmniej sześć gatunków drzew liściastych

- omawia zmiany zachodzące na łące w różnych porach roku, rozpoznaje przynajmniej pięć gatunków roślin występujących na łące

- wyjaśnia pojęcia: zboża ozime, zboża jare , podaje przykłady wykorzystywania uprawianych warzyw, wymienia sprzymierzeńców człowieka w walce ze szkodnikami upraw polowych

OCENA BARDZO DOBRA

Uczeń:

- charakteryzuje, podając przykłady, przystosowania zwierząt do ruchu wody

- porównuje świat roślin oraz zwierząt w górnym, środkowym i dolnym biegu rzeki

- rozpoznaje na ilustracjach pospolite zwierzęta związane z jeziorami,  układa z poznanych organizmów łańcuch pokarmowy występujący w jeziorze

- charakteryzuje wymianę gazową u roślin, wymienia przystosowania roślin do wykorzystania światła

- charakteryzuje poszczególne warstwy lasu, uwzględniając czynniki abiotyczne oraz rośliny i zwierzęta żyjące w tych warstwach

- podaje przykłady drzew rosnących w lasach liściastych, iglastych i mieszanych

- uzasadnia, że łąka jest środowiskiem życia wielu zwierząt

- podaje przykłady innych upraw niż zboża i warzywa, wskazując sposoby ich wykorzystywania,  przedstawia zależności występujące na polu w formie co najmniej dwóch łańcuchów pokarmowych

OCENA CELUJĄCA

- wykonuje zielnik z poznanych na lekcji roślin łąkowych  lub innych roślin