Adres e-mail na który proszę wysyłać prace:     michal.nedza@onet.pl

 

Temat: Czym się karmię?-28.05.2020

1. Cele katechetyczne:

−   zapoznanie z prasą, mediami oraz portalami religijnymi;

−   zachęcenie do owocnego korzystania z prasy, portali internetowych, audycji i czytania książek religijnych;

−   kształtowanie postawy odpowiedzialności za dobór właściwych treści w TV, Internecie i prasie.

2. Słowa klucze:

pokarm; media; wychowanie.

3. Uwagi metodyczne:

a.  pomoce dydaktyczne:

prezentacja multimedialna Chrześcijanie

w mediach; czasopisma i książki religijne;

b.  metody:

pogadanka; analiza tekstu; burza mózgów; rozsypanka wyrazowa; miniwykład połączony z pokazem;

c.   literatura i środki audiowizualne:

·   Pismo Święte Mt 6,21;

·   CD – prezentacja multimedialna Chrześcijanie w mediach.

4. Plan katechezy

a.  Wstęp – czas ok. 15 min.

Modlitwa prośby o pragnienie poznania prawdy.

Rozsypanka wyrazowa.

Pogadanka Zainteresowania.

Burza mózgów Nasze zainteresowania.

b.  Rozwinięcie – czas ok. 20 min.

Praca w dwójkach Co mnie interesuje w Kościele?

Pokaz połączony z miniwykładem.

Podsumowanie prezentacji.

c.   Zakończenie – czas ok. 10 min.

Analiza tekstu Kto z kim przestaje takim się staje.

Zadanie domowe – Strona parafii.

Modlitwa dziękczynna za możliwość poznawania prawdy.

5. Przebieg katechezy

a.  Wstęp

W modlitwie na rozpoczęcie katechezy wyrażamy prośbę o pragnienie poznania prawdy. Abyśmy nie tylko chcieli ją poznawać, ale również poszukiwać.

Po modlitwie wypisujemy na tablicy wyrazy i prosimy uczniów o rozwiązanie rozsypanki wyrazowej Mt 6,21.

SKARB TWOJE BO JEST GDZIE, BĘDZIE I TWÓJ SERCE TAM.

Uczniowie przepisują rozwiązanie do zeszytu.

Bo gdzie jest twój skarb, tam będzie i serce twoje.

Następnie prosimy uczniów o wyjaśnienie odgadniętego zdania i prowadzimy pogadankę dotyczącą naszych zainteresowań. Zwracamy uwagę, że nasze zainteresowania nas kształtują, pomagają nam w poznawaniu prawdy, a także przygotowują nas do dorosłego życia. Wyjaśniamy zdanie Pana Jezusa (Mt 6,21), że nasze zainteresowania mogą ukierunkowywać naszą drogę życia, dlatego ważne jest, by były one mądre i dobre. Proponowane pytania:

–   skąd się biorą nasze zainteresowania?

–   w jaki sposób rozwijamy nasze zainteresowania?

–   czy i dlaczego w ciągu naszego życia zmieniamy zainteresowania?

–   co może powodować zmianę zainteresowań?

–   czy i dlaczego zainteresowania są ważne w naszym życiu?

Wykorzystując metodę burzy mózgów prosimy, aby uczniowie na tablicy wypisali swoje zainteresowania.

b.  Rozwinięcie

W drugiej części katechezy prosimy uczniów, aby w parach (w ławkach) zastanowili się nad tym, czym mogliby się zainteresować, jeśli chodzi o Kościół i religię chrześcijańską. Możemy wspomnieć w tym miejscu o grupach przyparafialnych, o których rozmawialiśmy podczas omawiania tematu 41. Może ktoś mógłby zaproponować jakąś nową grupę w parafii, ale o charakterze religijnym.

Następnie prosimy uczniów o wypowiedzenie się.

c.   Zakończenie

W części podsumowującej katechezę, zachęcamy uczniów do włączenia się w opracowywanie artykułów o tematyce religijnej do gazetek szkolnych (Jeśli podobne gazetki są prowadzone w szkole).

Na zakończenie katechezy zapisujemy na kartce przysłowie:

Kto z kim przestaje, takim się staje

i na podstawie porównania dokonujemy analizy tego przysłowia.

Pod spodem, po lewej stronie, wypisujemy pojęcie zło, a po prawej dobro.

Zadaniem uczniów jest dopisać poniżej pojęć owoce zła i dobra np.:

Na zakończenie katechezy wspólnie modlimy się dziękując za możliwość poznawania prawdy. Za wszystkich ludzi, którzy poświęcają się, aby przekazywać prawdę i dobro.

 

Temat: Kościół pomaga w zrozumieniu i przeżywaniu prawdy-1.06.2020

1. Cele katechetyczne:

−   zapoznanie z formami wyjaśniania Słowa Bożego w Kościele;

−   kształtowanie postawy zaufania do Słowa Bożego.

2. Słowa klucze:

Słowo Boże; prawda; życie.

3. Uwagi metodyczne:

a.  pomoce dydaktyczne:

dokumenty Kościoła: KKK, soborowe, listy, adhortacje itd.; kartoniki z hasłami do kalamburów: SŁOWO, KOŚCIÓŁ, NIEBO, MIŁOŚĆ, WZRASTANIE;

b.  metody:

pogadanka; ćwiczenie kalambury; miniwykład z elementami pokazu; piosenka; analiza tekstu;

c.   literatura i środki audiowizualne:

·   Pismo Święte – J 8,31b-32; 14, 26;

·   CD – piosenka Prawda jedyna.

4. Plan katechezy

a.  Wstęp – czas ok. 15 min.

Modlitwa o pomoc w zrozumieniu prawdy objawionej.

Ćwiczenie kalambury.

Pogadanka Zrozumieć i przyjąć Prawdę.

b.  Rozwinięcie – czas ok. 20 min.

Miniwykład z pokazem Kościół wyjaśnia.

Piosenka Prawda jedyna.

Ćwiczenie Układanie zdania.

Analiza tekstu Obietnica Jezusa J 14,26.

c.   Zakończenie – czas ok. 10 min.

Ćwiczenie Zaufanie.

Modlitwa piosenką Prawda jedyna.

5. Przebieg katechezy

a.  Wstęp

Katechezę rozpoczynamy modlitwą o pomoc w zrozumieniu prawdy objawionej. W trakcie modlitwy odczytujemy fragment J 8,31b-32:

Jeżeli będziecie trwać w nauce mojej, będziecie prawdziwie moimi uczniami i poznacie prawdę, a prawda was wyzwoli.

Po modlitwie, w ramach wprowadzenia w temat katechezy, przeprowadzamy ćwiczenie – kalambury – z następującymi hasłami:

SŁOWO, KOŚCIÓŁ, NIEBO, MIŁOŚĆ, WZRASTANIE

 

Następnie w pogadance poruszamy kwestię zrozumienia i przyjęcia prawdy. Nawiązując do treści poprzedniej katechezy, wyjaśniamy, że aby przyjąć prawdę – jakieś wiadomości – musimy ją poznać i zrozumieć. Związane jest to z trudem, poświęceniem, cierpliwością i czasem. Prawda kosztuje! Proponowane pytania:

–  dlaczego chcemy poznawać prawdę?

–  gdzie i w jaki sposób możemy poznawać prawdę?

–  co jest potrzebne podczas poznawania wiadomości – prawdy?

–  dzięki komu poznajemy prawdę?

b.  Rozwinięcie

W zasadniczej części katechezy w miniwykładzie wyjaśniamy, że Kościół przez dwa tysiące lat stara się nieustannie odkrywać prawdę, szczególnie dotyczącą Bożego Objawienia. Jest to proces bardzo żmudny i długotrwały. Nad poszczególnymi prawdami wiary Kościół nieraz zastanawiał się i odkrywał je przez kilka stuleci. Wyjaśnienie prawd dotyczących Boga, Kościoła i życia wiarą jest procesem długotrwałym i nieustannym. Niejednokrotnie za tę prawdę ludzie musieli oddać swoje życie.

W trakcie miniwykładu możemy poprosić uczniów o odczytywanie fragmentów teksu czytanki z podręcznika, na podstawie których możemy wyjaśniać, jak Kościół przez wieki poznaje i wyjaśnia prawdę o Bogu i Kościele.

Wielcy myśliciele oraz teolodzy starali się jak najlepiej zrozumieć i wyjaśnić Objawienie Boże. Pismo Święte ukazuje prawdę o Bogu, lecz jest ona dość trudna i często dla nieprzygotowanych słuchaczy niezrozumiała. Stąd też, tak jak Jezus wyjaśniał swoim uczniom prawdę o Bogu i o Jego Królestwie, tak też apostołowie i Ojcowie Kościoła starali się jak najlepiej ukazać oraz dopomóc w zrozumieniu i przyjęciu prawdy. Księża, biskupi, papież podejmują trudne sprawy dotyczące życia w dzisiejszym świecie i wyjaśniają je w świetle Ewangelii. W swoich listach i innych dokumentach w sposób zrozumiały ukazują prawdę. Ta prawda dotyczy przede wszystkim prawdy o Bogu i Kościele. Jednocześnie dotyczy również człowieka i wszystkiego, z czym ludzie się borykają. Stąd też powstają liczne pisma wyrażające stanowisko wspólnoty wierzących odnośnie podejmowanych problemów.

W międzyczasie możemy przedstawić różne pozycje religijne, ukazujące i wyjaśniające prawdy o Bogu i Kościele.

W dalszej części katechezy prosimy, aby uczniowie zapoznali się z czasopismami religijnymi (jeśli uczniowie przynieśli w ramach zadania, jeśli nie – przedstawiamy te, którymi dysponujemy) i wybrali sobie artykuł dotyczący poznawania prawdy o Bogu lub Kościele.

Jako przerywnik śpiewamy wspólnie piosenkę Prawda jedyna.

Po piosence prosimy, aby uczniowie ułożyli zdanie dotyczące omawianego zagadnienia. Do ułożenia zdania dzieci mają wykorzystać wcześniej odgadnięte hasła (SŁOWO, KOŚCIÓŁ, NIEBO, MIŁOŚĆ, WZRASTANIE).

Po wykonaniu ćwiczenia uczniowie przedstawiają swoje propozycje.

Następnie przeprowadzamy analizę tekstu obietnica Jezusa J 14,26.

Prosimy, aby uczniowie na podstawie fragmentu J 14,26 odpowiedzieli na pytanie:

Skąd wiemy, że to, czego naucza Kościół, jest prawdą?

Odpowiedzi uczniowie zapisują do zeszytów, chętni mogą odczytać swoje zapiski.

Temat: Wypełniam przykazania kościelne – katecheza powtórzeniowa-4.06.2020

1. Cele katechetyczne:

−   podsumowanie wiadomości o przykazaniach kościelnych;

−   wychowanie do realizacji przykazań kościelnych w życiu.

2. Słowa klucze:

przestrzeganie; zdobywanie.

3. Uwagi metodyczne:

a.  pomoce dydaktyczne:

 

b.  metody:

; piosenka;

c.   literatura i środki audiowizualne:

·   piosenka Prawda jedyna.

4. Plan katechezy

a.  Wstęp – czas ok. 5 min.

Modlitwa dziękczynna za możliwość nauki.

Wprowadzenie i wyjaśnienie zasad powtórzenia wiadomości.

b.  Rozwinięcie – czas ok. 30 min.

Ćwiczenie Pytanie – odpowiedź – cząstka.

c.   Zakończenie – czas ok. 10 min.

 

Podsumowanie.

Modlitwa – piosenka Prawda jedyna.

5. Przebieg katechezy

a.  Wstęp

Katechezę rozpoczynamy wspólną modlitwą, w której dziękujemy za możliwość nauki i poznawania prawdy.

Następnie w krótkim wprowadzeniu wyjaśniamy uczniom, że podczas katechezy postaramy się usystematyzować wiedzę dotyczącą Kościoła, który pomaga nam w drodze do Boga.

 

b.  Rozwinięcie

W zasadniczej części katechezy przeprowadzamy ćwiczenie Pytanie – odpowiedź – cząstka.

Przedstawiamy uczniom pytania (załącznik B).

Możemy zastosować jeden z wariantów, w zależności od zdolności klasy.

1 wariant (łatwiejszy): Nauczyciel zadaje pytania, a uczniowie zgłaszają się i udzielają na nie odpowiedzi. W tym wariancie nie ma pomocy ze strony innego ucznia. Zwracamy uwagę uczniom, by najsłabsi z nich mieli możliwość odpowiedzenia na łatwiejsze pytania.

2 wariant (trudniejszy): Uczniowie losują numer pytania od 1 do 30 i udzielają odpowiedzi, bądź proszą o pomoc innego ucznia.

Za poprawną odpowiedź uczeń otrzymuje cząstkę kościoła. Każdy uczeń ma zapamiętać sobie numer pytania.

c.   Zakończenie

Po wyczerpaniu się pytań przystępujemy do scalania puzzli.

Prosimy, by uczniowie podzielili się na trzy grupy – numery od 1 do 10, od 11 do 20, od 21 do 30 i w tych grupach scalili fragmenty puzzli.

Następnie wszystkie trzy części scalamy ze sobą w jedną całość.

W krótkim podsumowaniu dziękujemy uczniom za pracę i dobre odpowiedzi. Zwracamy uwagę, że wspólnie naszą wiedzą możemy przyczynić się do budowania naszej wspólnoty Kościoła.

Na zakończenie jako modlitwę wspólnie śpiewamy piosenkę Prawda jedyna.

6. Materiały pomocnicze:

A.  Schemat kościoła

B.  Pytania do ćwiczenia Pytanie – odpowiedź – cząstka

1.  Co to jest parafia?

2.  Kogo dotyczy pojęcie Ojcowie Kościoła?

3.  O czym przypomina nam piąte przykazanie kościelne?

4.  Co oznacza skrót KKK?

5.  Wymień duszpasterzy pracujących w twojej parafii.

6.  Dlaczego Kościół ustanowił przykazania kościelne?

7.  Skąd wiemy, że to, czego naucza Kościół, jest prawdą?

8.  W jakich okolicznościach możemy podjąć pracę w niedzielę?

9.  Czym charakteryzuje się postawa solidarności?

10.  Kto to jest wikary?

11.  Na czym polega post jakościowy i kogo obowiązuje?

12.  Dlaczego człowiek może rozwijać się we wspólnocie?

13.  Wymień przynajmniej trzy święta nakazane i podaj daty.

14.  Co to jest dekanat?

15.  Wymień kilka czasopism i portali katolickich.

16.  Jak często powinniśmy się spowiadać?

17.  Co to jest Urząd Nauczycielski Kościoła?

18.  Wymień przynajmniej pięć grup parafialnych.

19.  Jak należy rozumieć sformułowanie Wspólnota wspólnot?

20.  W jaki sposób Kościół pomaga w zrozumieniu i przyjęciu prawdy?

21.  Na czym polega post ilościowy ścisły?

22.  Co oznacza pojęcie parafia?

23.  Kiedy w roku liturgicznym trwa okres wielkanocny?

24.  Dlaczego powinniśmy przestrzegać przykazań kościelnych?

25.  Kiedy nie powinniśmy uczestniczyć w hucznych zabawach?

26.  Co to jest diecezja?

27.  Dlaczego Kościół podzielony jest na parafie?

28.  W jaki sposób wspólnota Kościoła nam pomaga?

29.  Kogo obowiązują przykazania kościelne?

30.  Kto organizował pierwsze media katolickie w Polsce?

 

Temat: Wyznajemy wiarę w Jednego Boga w Trójcy Świętej-8.06.2020

1. Cele katechetyczne:

–   wyjaśnienie treści Wyznania wiary;

–   zachęcenie do świadomego wyznawania wiary.

2. Słowa klucze:

Wierzę w Boga; symbole wiary; wyznawanie wiary.

3. Uwagi metodyczne:

a.  pomoce dydaktyczne:

tekst wiersza Credo; plansza Wierzę w Boga;  formularza Credo – wyznanie wiary; teksty wyznania wiary;

b.  metody:

skojarzenia; mini wykład; analiza tekstu; praca z tekstem; pogadanka; piosenka;

 

4. Plan katechezy:

A.  Wstęp – czas ok. 15 min.

Modlitwa Akt wiary.

Pogadanka Wierzę w Boga.

Analiza tekstu – wiersz M. Konopnickiej Credo.

B.  Rozwinięcie – czas ok. 20 min.

Miniwykład Wyznania wiary.

Ćwiczenie Treść wyznania wiary.

C.  Zakończenie – czas ok. 10 min.

Pogadanka Jak wyznawać wiarę.

Modlitwa – piosenka Chwała Ojcu i Synowi.

5. Przebieg katechezy:

a.  Wstęp

Rozpoczynamy katechezę od modlitwy wspólnym odmówieniem Aktu wiary, nadziei, miłości i żalu.

Po modlitwie prowadzimy pogadankę dotyczącą sformułowania Wierzę w Boga.

Wiara jest odpowiedzią człowieka na Boga, który się objawia, ale nikt nie może wierzyć sam. Nikt nie dał wiary samemu sobie, tak jak nikt nie dał sam sobie życia. Wiarę otrzymujemy w Kościele, który wierzy, prowadzi i podtrzymuje naszą wiarę we wspólnocie. Nie możemy spotkać się z Bogiem, jeśli w Niego nie wierzymy, dlatego podczas niedzielnej Eucharystii, po wysłuchaniu słowa Bożego, wyznajemy naszą wiarę. Nie wyznajemy wiary szeptem, ale uroczyście, na stojąco wyznajemy to, w co wierzy Kościół. Chociaż jest nas wielu, każdy mówi we własnym imieniu „wierzę”.

b.  Rozwinięcie

Drugą część katechezy rozpoczynamy od krótkiej piosenki Chwała Ojcu i Synowi, po czym w mini wykładzie omawiamy, czym jest wiara w Kościele.

Od chrztu świętego jestem osobą wierzącą, chrześcijaninem, ale czy wiem: Komu wierzę, w co wierzę i dlaczego wierzę? Od początku istnienia Kościół starał się określić swoją wiarę. Wyrażał ją i przekazywał swoim wyznawcom w krótkich formułach, które obowiązywały wszystkich, zwanych „wyznaniami wiary” lub „symbolami wiary”, ponieważ zaczynają się od słowa „wierzę”. Najstarszym wyznaniem wiary jest Skład Apostolski, który jest uważany za wierne streszczenie wiary apostołów. Jego znajomości wymagano od kandydatów do chrztu. Składu Apostolskiego uczyliśmy się na pamięć przed przystąpieniem do I Komunii Świętej i powinniśmy go powtarzać codziennie w pacierzu.

Innym wyznaniem wiary jest Credo - to znaczy- wierzę, zwane też Nicejsko-Konstantynopolitańskim. Powstało w IV wieku podczas dwóch pierwszych soborów powszechnych, aby głębiej wyjaśnić te prawdy wiary, które wierzącym sprawiały najwięcej trudności. Odmawiamy je podczas Mszy Świętej w każdą niedzielę i uroczystości.

Następnie przechodzimy do ćwiczenia Treść wyznania wiary. Rozdajemy uczniom w parach wydruk Credo i Składu Apostolskiego (załącznik C). Ćwiczenie polega na wyszukaniu w tekstach podobieństw i różnic: podobieństwa podkreślają kolorem niebieskim, różnice czerwony. Prosimy, aby uczniowie zaznaczyli również niezrozumiałe dla nich wyrażenia. Po zakończeniu pracy chętni uczniowie przedstawiają zaznaczone podobieństwa i różnice.

Po przypomnieniu prawd wiary zawartych w obu wyznaniach wiary spróbujmy wyrazić własnymi słowami, jakie prawdy wiary wyznajemy? Pod kierunkiem katechety uczniowie czytają kolejne artykuły wiary i swoimi słowami zapisują na tablicy i w zeszycie. Proponowana treść zapisu.

W podsumowaniu pracy zwracamy uwagę na to, że Wierzę w Boga to pierwsze podstawowe stwierdzenie wyznania wiary. Całe wyznanie wiary mówi o Bogu, a jeśli mówi o człowieku i świecie, to czyni to w odniesieniu do Boga. Wszystkie pozostałe artykuły Credo pozwalają lepiej poznać Boga, tak jak On stopniowo objawiał się ludziom. Dla chrześcijanina wiara w Boga jest nieodłączną wiarą w Jego Syna i nie można wierzyć w Jezusa Chrystusa nie mając udziału w Jego Duchu. To właśnie Duch Święty objawia ludziom, kim jest Jezus. Tajemnica Trójcy Świętej jest więc najważniejszą tajemnicą wiary i życia chrześcijańskiego.

Odmawiać z wiarą Credo to znaczy wchodzić w komunię – wspólnotę – z Bogiem Ojcem, Synem i Duchem Świętym, a także z całym Kościołem, który przekazuje nam wiarę. Kościół jest wspólnotą wierzących w Chrystusa, przepełnioną Duchem Świętym. Każdy, kto wierzy i zgodnie z wiarą postępuje, świadczy o Jezusie Chrystusie i przekazuje Jego nauczanie innym.

c.   Zakończenie

Katechezę kończymy pogadanką Jak wyznawać wiarę.

Po odmówieniu przyrzeczeń chrzcielnych kapłan zwraca się do wiernych: „Taka jest nasza wiara. Taka jest wiara Kościoła, której wyznawanie jest naszą chlubą w Chrystusie Jezusie, Panu naszym”.

–  Po czym poznać człowieka wierzącego? (wypowiedzi uczniów)

Niektórzy mówią: po tym, że chodzi do kościoła. Czy to wystarczy? Wiara nie może zamknąć się w murach kościoła. Prawdy naszej wiary musimy nie tylko poznać, recytować podczas pacierza, czy Mszy Świętej, ale mamy ją wyznawać: w szkole, w środowisku rówieśników, tam, gdzie spotykamy się z innymi ludźmi, i ma to być naszą chlubą! Otrzymaliśmy wiarę od innych i wierzymy, że jest ona prawdą, dlatego musimy przekazywać ją innym ludziom. Świadczyć o Bogu, w którego wierzę, to wyraz wielkiej odwagi, o czym przypomina nam Pan Jezus: Kto się przyzna do Mnie wobec ludzi, przyzna się i Syn Człowieczy do niego wobec aniołów Bożych; a kto się Mnie wyprze wobec ludzi, tego wyprę się i Ja wobec aniołów Bożych (Łk 12,8).

–  Jak możemy wyznawać naszą wiarę? (wypowiedzi uczniów)

Musimy żyć wiarą na co dzień, to znaczy jednoczyć się z Chrystusem przez czytanie Ewangelii, codzienną modlitwę, przyjmowanie sakramentów, zwłaszcza Eucharystii, wierność przykazaniom. Świadectwem naszej wiary jest też: pójście do kościoła, udział w procesjach, pielgrzymkach, a także gesty wyrażające naszą wiarę: wykonanie znaku krzyża przed kościołem, pochwalenie Pana Jezusa na widok kapłana, uklęknięcie do modlitwy np. na kolonii, godne zachowanie się w kościele, noszenie medalika.

Kończąc, zwracamy uwagę, że jednym z podstawowych sposobów wyznania naszej wiary są jeszcze nasze konkretne czyny, nasze postępowanie, o czym będziemy mówić na następnych katechezach.

Wdzięczni Bogu za dar wiary kończymy katechezę modlitwą – śpiewem Chwała Ojcu i Synowi.

6. Materiały pomocnicze:

A.  Maria Konopnicka, Credo

W mądrość przedwieczną, która światy tworzy,
słońca zapala, sieje blaski zorzy,
morza napełnia i gwiazd drogi strzeże,
w Boga i w Ojca wszechistnienie wierzę!
W miłość najwyższą, co wzgardziła niebem,
z ludźmi się dzieląc gorzkim życia chlebem,
w miłość, co krew swą dała nam w ofierze,
w zbawcę ludzkości, w krzyż Chrystusa – wierzę!
W serc czystych Twórcę i Pocieszyciela,
w światło, co wieki i ludy obdziela,
w bóstwa z człowiekiem, wieczyste przymierze,
w Ducha Świętego, w Trójcę Święta – wierzę!
Wiarą tą znaczę pierś i czoło moje,
o, spraw to, Panie, niech przy niej dostoję,
ukarz, gdy lud Twój zasłuży na karę!
Lecz nam pozostaw ojców naszych wiarę!

B.  Plansza Wierzę w Boga

C.  Teksty wyznania wiary

D.  Piosenka Chwała Ojcu i Synowi

Chwała Ojcu i Synowi i Duchowi Świętemu,
jak była na początku, teraz i zawsze, i na wieki wieków. Amen.

 

 

Temat: Myślę o innych – uczynki miłosierdzia-15.06.2020

1. Cele katechetyczne:

–   zapoznanie z dziełami charytatywnymi Kościoła;

–   ukazanie uczynków miłosierdzia w życiu chrześcijan;

–   zachęcenie do pomocy potrzebującym.

2. Słowa klucze:

dzieła charytatywne; uczynki miłosierdzia.

3. Uwagi metodyczne:

a.  pomoce dydaktyczne:

 logo CARITAS;

b.  metody:

skojarzenia; burza mózgów; rozsypanka literowa; opowiadanie; rozmowa kierowana;

 

4. Plan katechezy

A.  Wstęp – czas ok. 15 min.

Modlitwa – piosenka Panie, proszę spraw.

Ćwiczenie Caritas.

B.  Rozwinięcie – czas ok. 25 min.

Ćwiczenie Uczynki miłosierdzia.

C.  Zakończenie – czas ok. 5 min.

Rozmowa Mogę i chcę pomagać.

Modlitwa E-mail od Pana Boga.

5. Przebieg katechezy

a.  Wstęp

Katechezę rozpoczynamy modlitwą o dostrzeganie potrzeb innych ludzi oraz piosenką Panie, proszę spraw.

Po piosence przypominamy w krótkiej pogadance treści poprzedniej katechezy. Sprawdzamy jednocześnie zadanie domowe – Zdania niedokończone.

Następnie w ramach wprowadzenia prowadzimy ćwiczenie Caritas, którego celem jest zapoznanie uczniów z działalnością charytatywną Kościoła. Wypisujemy na tablicy w rozsypance litery tworzące hasło CARITAS i prosimy uczniów o spróbowanie odgadnięcie hasła.

T S I A C R A

Po odgadnięciu hasła na tablicy przytwierdzamy logo Caritas (załącznik B) i prowadzimy z uczniami pogadankę w oparciu o czytankę z podręcznika.

–   Jak rozumiemy pojęcie Caritas?

–   Co przypomina wam ten znak?

–   Czym zajmuje się organizacja Caritas?

Caritas – z języka łacińskiego oznacza miłość. Jest to kościelna organizacja działająca w wielu krajach, także w Polsce. Swą pomocą obejmuje ludzi potrzebujących. Prowadzi: domy opieki społecznej, domy samotnej matki, szpitale, hospicja, szkoły, świetlice dla niepełnosprawnych, ochronki, jadłodajnie dla biednych. Podejmuje różne akcje pomocy dla ludzi, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji losowej. Dla wypełniania tych zadań potrzebne są nie tylko pieniądze, ale i ludzie, którzy są gotowi do służenia innym. Dlatego katolicy, ale również inni ludzie dobrej woli, wspierają Caritas swoimi ofiarami pieniężnymi i rzeczowymi.

Prosimy o wypowiedzi uczniów dotyczących akcji charytatywnych w naszych parafiach, którymi wspieramy potrzebujących pomocy.

–   „Wigilijne Dzieło Pomocy Dzieciom” – przedświąteczna sprzedaż świec;

–   „Skarbonka wielkopostna”, sprzedaż baranka wielkanocnego – wielu ludzi odmawia sobie czegoś w okresie Wielkiego Postu, by zaoszczędzone pieniądze przekazać na rzecz potrzebujących;

–   „Skrzydła” – zbiórka pieniędzy na zakup podręczników dla ubogich dzieci;

–   Zbiórka żywności lub odzieży dla parafialnego zespołu charytatywnego lub Caritas w okresie adwentu czy Wielkiego Postu;

–   Wspieranie ludzi, którzy z powodu różnych nieszczęść i kataklizmów potrzebują pomocy;

–   Naszą pomocą wspieramy też misjonarzy – dary pieniężne na rzecz misji, „Kolędnicy misyjni”, studnia dla krajów misyjnych, modlitwa za misjonarzy, adopcja na odległość dziecka z krajów misyjnych, wolontariat misyjny.

Wielu ludzi młodych angażuje się w różne dzieła charytatywne poprzez wolontariat, czyli bezpłatną pracę na rzecz potrzebujących pomocy.

b.  Rozwinięcie

W drugiej części katechezy rozpoczynamy od ćwiczenia Uczynki miłosierdzia.

Prezentujemy opowiadanie Stworzyłem ciebie (załącznik C) i prowadzimy krótką pogadankę wyjaśniającą opowiadanie. Proponowane pytania:

–   Jak zareagował pobożny mężczyzna, gdy spotkał biedną dziewczynkę?

–   Jak Pan Bóg odpowiedział na jego zarzuty?

–   Jakie pouczenie dla każdego z nas można odkryć w tym opowiadaniu?

–   Dlaczego mamy pomagać ludziom?

Opowiadanie wskazuje, że Pan Bóg chce, abyśmy pomagali potrzebującym. Nie wystarczy tylko zauważyć, że ktoś potrzebuje pomocy, ale tej pomocy trzeba udzielić. Możemy obwiniać kogoś, że sam przyczynił się do własnego nieszczęścia czy biedy. Jednak zadaniem chrześcijanina jest być przy osobie, która przeżywa trudne chwile. Takiej postawy miłości wobec ludzi potrzebujących pomocy uczy nas Pan Jezus, który nie przechodził obojętnie obok człowieka potrzebującego; uzdrawiał chorych, pocieszał smutnych, odpuszczał grzechy. Pan Jezus domaga się od swych uczniów miłości wobec potrzebujących.

Następnie odczytujemy fragment Mt 25,31-40. Prosimy uczniów o wypisanie na tablicy uczynków miłości wobec bliźnich, które wymienia Pan Jezus.

Jezus pokazał, jakie są potrzeby bliźnich: głodnych, spragnionych, bezdomnych, ubogich, chorych, uwięzionych. Pan Jezus pragnie, abyśmy Go kochali w naszych bliźnich: Wszystko, co uczyniliście jednemu z tych braci moich najmniejszych, Mnieście uczynili (Mt 25,40). Czyli miłość okazywana potrzebującym jest okazywaniem miłości samemu Jezusowi. Według tej miary każdy z nas będzie sądzony przez Jezusa.

Katechizm Kościoła Katolickiego dodaje jeszcze jeden uczynek miłosierdzia – umarłych grzebać, i uczy, że „uczynkami miłosierdzia są dzieła miłości, przez które przychodzimy z pomocą naszemu bliźniemu w potrzebach jego ciała i duszy” (KKK 2447).

 

 

Jako przerywnik wspólnie śpiewamy piosenkę Panie, proszę spraw.

Poznaliśmy uczynki miłosierne względem ciała, ale mamy troszczyć się też o duchowe potrzeby bliźnich.

Prosimy uczniów o przypomnienie uczynków miłosierdzia co do duszy. Jeśli uczniowie mają z tym problem, możemy posłużyć się krótkimi tekstami biblijnymi (załącznik E).

Poszczególne uczynki wypisujemy na tablicy:

 

W dalszej części katechezy prosimy uczniów, aby wypisali do zeszytów sposoby realizacji uczynków miłosierdzia co do duszy. Jak możemy pomagać w rodzinie, szkole, parafii?

Następnie prosimy o odczytanie propozycji.

Możliwości wypełniania uczynków miłosierdzia jest bardzo wiele. Każdego dnia spotykamy wokół siebie kolegów lub koleżanki, którzy: postępują źle, nie radzą sobie z nauką, mają wątpliwości, jak postąpić, są smutni, bo mają różne problemy. Każdy z nas doświadcza też krzywdy ze strony innych. W takich sytuacjach możemy sprawdzić, czy naprawdę potrafimy być miłosierni.

c.   Zakończenie

Katechezę kończymy pogadanką Mogę i chcę pomagać.

W obecnych czasach, kiedy jest taka obojętność na drugiego człowieka, trzeba nam uczyć się od Jezusa miłosiernej miłości do bliźniego. Pan Jezus chce, aby jego uczniowie byli wrażliwi na potrzeby innych ludzi i spieszyli im z pomocą.

Siostra Faustyna Kowalska pod wpływem objawień Chrystusa podała trzy sposoby okazywania miłosierdzia:

1.  Uczynek miłosierny – jakiegokolwiek on będzie rodzaju.

2.  Słowo miłosierne – jeżeli nie będę mogła czynem, to słowem.

3.  Modlitwa – jeżeli nie będę mogła okazać czynem ani słowem, to okażę miłosierdzie modlitwą.

Tyle dobrego możemy uczynić w domu, szkole, wśród rówieśników. Rodzice, rodzeństwo, koleżanki i koledzy w szkole oczekują waszej pomocy. Proponowane pytania:

–   W jaki sposób możemy dostrzec prośbę o pomoc swoich rodziców, rodzeństwa, kolegów?

–   W jaki sposób możemy stanąć w obronie pokrzywdzonych?

–   W jaki sposób możemy podzielić się z innymi tym, co mamy?

–   W jaki sposób możemy przebaczać i nie szukać zemsty?

Modlitwą – rozważaniem E-mail od Pana Boga (załącznik F) kończymy katechezę.

6. Materiały pomocnicze:

A.  Piosenka Panie, proszę spraw

Panie, proszę spraw, aby życie mi nie było obojętne,

Abym zawsze kochał to, co piękne,

Pozostawił ciepły ślad na czyjejś ręce!

B.  Plansza CARITAS

C.  Opowiadanie Stworzyłem ciebie

„Na ulicy mężczyzna spotkał małą marznąca dziewczynkę, która drżała w cienkiej sukience i straciła już nadzieję na to, że będzie mogła zjeść tego dnia coś ciepłego. Zdenerwował się i powiedział w złości do Boga: «Jak możesz do tego dopuścić? Dlaczego nic nie robisz, żeby temu zapobiec?».

Przez długi czas Bóg nic mu nie odpowiadał. Ale w nocy nagle mężczyzna usłyszał: «Ależ oczywiście zrobiłem coś, by temu zapobiec. Stworzyłem ciebie!»”.

D.  Fragment biblijny Mt 25,31-40

Gdy Syn Człowieczy przyjdzie w swej chwale i wszyscy aniołowie z Nim, wtedy zasiądzie na swoim tronie pełnym chwały. I zgromadzą się przed Nim wszystkie narody, a On oddzieli jednych [ludzi] od drugich, jak pasterz oddziela owce od kozłów. Owce postawi po prawej, a kozły po swojej lewej stronie. Wtedy odezwie się Król do tych po prawej stronie: „Pójdźcie, błogosławieni Ojca mojego, weźcie w posiadanie królestwo, przygotowane wam od założenia świata!

Bo byłem głodny, a daliście Mi jeść;
byłem spragniony, a daliście Mi pić;
byłem przybyszem, a przyjęliście Mnie;
byłem nagi, a przyodzialiście Mnie;
byłem chory, a odwiedziliście Mnie;
byłem w więzieniu, a przyszliście do Mnie”.

Wówczas zapytają sprawiedliwi: „Panie, kiedy widzieliśmy Cię głodnym i nakarmiliśmy Ciebie? spragnionym i daliśmy Ci pić? Kiedy widzieliśmy Cię przybyszem i przyjęliśmy Cię? Lub nagim i przyodzialiśmy Cię? Kiedy widzieliśmy Cię chorym lub w więzieniu i przyszliśmy do Ciebie?”. A Król im odpowie: „Zaprawdę, powiadam wam: Wszystko, co uczyniliście jednemu z tych braci moich najmniejszych, Mnieście uczynili”.

E.  Fragmenty biblijne mówiące o uczynkach miłosierdzia co do duszy:

„Trwających w grzechu upominaj w obecności wszystkich, żeby także i pozostali przejęci byli lękiem” (1 Tm 5,20).

„Jego [Chrystusa] to głosimy, upominając każdego człowieka i ucząc każdego człowieka z całą mądrością, aby każdego człowieka przedstawić jako doskonałego w Chrystusie” (Kol 1,28).

„Tak więc udzielam wam rady, a to przyniesie pożytek wam” (2 Kor 8,10a).

„Ten, który was pociesza w każdym naszym ucisku, byśmy sami mogli pocieszać tych, co są w jakiejkolwiek ucisku, tą pociechą, której doznajemy od Boga” (2 Kor 1,4).

„Nikomu złem za zło nie odpłacajcie. Starajcie się dobrze czynić wobec wszystkich ludziom” (Rz 12,17).

„Wtedy Piotr podszedł do Niego i zapytał: «Panie, ile razy mam przebaczyć, jeśli mój brat zawini względem mnie? Czy aż siedem razy?». Jezus mu odrzekł: «Nie mówię ci, że aż siedem razy, lecz aż siedemdziesiąt siedem razy»” (Mt 18,21-22).

„Gdyby bowiem nie był przekonany, że ci zabici zmartwychwstaną, to modlitwa za zmarłych byłaby czymś zbędnym i niedorzecznym” (2 Mch 12,44-45).

F.  Modlitwa na zakończenie katechezy

„Moje dziecko!

Czy myślałeś sobie kiedyś, że gdybyś zobaczył Jezusa na własne oczy, to łatwiej byłoby ci w Niego uwierzyć? Pewnie zaskoczy cię informacja, że możesz Go zobaczyć. Naprawdę możesz codziennie! Patrzysz na Niego, ale nie rozpoznajesz Go.

Jest woźnym w twojej szkole oraz niepełnosprawną dziewczynką, która czuje się odrzucona. Jest nauczycielem, którego nikt nie lubi, i chłopcem, z którym nikt nie chce siedzieć w ławce. Chodzi po chodnikach i stoi w korkach ulicznych. Jest bezdomną, odzianą w szmaty staruszką, która pcha swój wózek pełen śmieci, i mężczyzną myjącym szyby samochodowe przy skrzyżowaniach. Jezus nosi miliony przebrań i chce, byś szukał Go w ludzkich twarzach.

Jeśli pragniesz kochać Jezusa i Mu służyć...

Kochaj go i służ Mu w innych.

Ojciec Jezusa, Bóg”.

 

 

Temat: Grzech brakiem miłości do Boga-18.06.2020

1. Cele katechetyczne:

–   ukazanie istoty grzechu;

–   umiejętność rozróżniania grzechów śmiertelnych i powszednich;

–   kształtowanie postawy zwracania uwagi na okoliczności popełnienia grzechów.

2. Słowa klucze:

grzech; śmierć; powszedni; okoliczności.

3. Uwagi metodyczne:

a.  pomoce dydaktyczne:

lusterko; wydruk diagramu dla każdego ucznia; formularze dla każdego ucznia; tekst do scenki dla 4 osób;

b.  metody:

pogadanka; giełda definicji; diagram; analiza tekstu – formularz; ćwiczenie – kalambury;

.

4. Plan katechezy

A.  Wstęp – czas ok. 15 min.

Modlitwa i piosenka Jezus daje nam zbawienie.

Ćwiczenie Lustro.

B.  Rozwinięcie – czas ok. 20 min.

Ćwiczenie Definicja grzechu.

Analiza tekstu Zaparcie się Piotra.

Ćwiczenie Grzech.

Ćwiczenie Skutki grzechu.

A.  Zakończenie – czas ok. 10 min.

Pogadanka Boże lustro.

Modlitwa Jana Pawła II i piosenka Jezus daje nam zbawienie.

5. Przebieg katechezy

a.  Wstęp

W modlitwie na rozpoczęcie katechezy przepraszamy Pana Boga za popełnione przez nasz grzechy. Modlitwę kończymy piosenką Jezus daje nam zbawienie.

Po piosence, w krótkiej pogadance, powtarzamy treści ostatniej katechezy – sposoby realizacji uczynków miłosierdzia co do duszy i co do ciała.

Następnie prowadzimy ćwiczenie Lustro.

Pokazujemy uczniom lusterko i zadajemy pytania:

–   Do czego służy lustro?

–   Dlaczego często spoglądamy w lustro?

–   Dlaczego człowiek wciąż poprawia swój wygląd?

–   Co sprawia, że nasze ciało nie jest piękne?

Uczniowie zapisują krótkie odpowiedzi na tablicy.

Wiele razy w ciągu dnia spoglądamy w lustro. Przeglądamy się w nim, by zobaczyć, czy dobrze i pięknie wyglądamy, czy coś nie sprawia, że nasza uroda jest niedoskonała.

–  A gdybyśmy w lustrze mogli zobaczyć naszą duszę? Co by nam pokazało?

Dziś chcemy zastanowić się i zobaczyć, jakie jest nasze wnętrze, jaka jest nasza dusza.

–  Co sprawia, że nasza dusza nie zawsze jest piękna?

Grzech jest jakby brudem, który sprawia, że nasza dusza nie jest piękna.

b.  Rozwinięcie

W drugiej części katechezy odwołując się do wcześniej poznanych wiadomości, wspólnie tworzymy definicję dotyczącą pojęcia grzechu. Na tablicy zapisujemy przykładowy schemat:

 

nieposłuszeństwo Bogu     przekroczenie przykazań     krzywdzenie innych     odrzucenie Boga

Na różne sposoby można zdefiniować grzech. Katechizm Kościoła uczy, że: „grzech jest brakiem prawdziwej miłości względem Boga i bliźniego, przeciwstawieniem się Jego woli zawartej w przykazaniach. Jest obrazą Boga, nieposłuszeństwem, buntem przeciw Bogu, jest miłością siebie. Grzech jest to «słowo, czyn lub pragnienie przeciwne prawu», czyli przykazaniom, które Pan Bóg ustanowił. Grzechem może być myśl i zaniedbanie dobra”.

W życie każdego człowieka wpisany jest grzech i nikt nie może powiedzieć, że jest bez grzechu. Przypomina nam o tym Pismo Święte:

Jeśli mówimy, że nie mamy grzechu, to samych siebie oszukujemy i nie ma w nas prawdy (1 J 1,8). Zło dotyka nas każdego dnia, ulegamy mu popełniając grzechy. Zamiast wybrać drogę, którą nam Pan Bóg wskazuje, wybieramy własną i błądzimy.

Istotę grzechu można zrozumieć, gdy otwieramy się na Pana Boga, który jest miłością. Wymownym tego przykładem jest zaparcie się Piotra. Czytamy tekst Łk 22,54-62.

Uczniowie uzupełniają formularz, np.:

Piotr zdawał sobie sprawę, że popełnił grzech – zdradził swojego Mistrza, ale dopiero gdy przypomniał sobie słowa Pana Jezusa, gdy zobaczył spojrzenie pełne miłości, zrozumiał istotę popełnionego grzechu. Zrozumiał, że zdradził Pana Jezusa – nie stanął po stronie dobra i miłości, lecz po stornie zła i nienawiści.

W dalszej części katechezy prowadzimy ćwiczenie Ciężar grzechu.

Według Tradycji Kościoła grzechy należy oceniać według ich ciężaru. Z katechez przygotowujących do pierwszej spowiedzi i Komunii Świętej przypominamy, że rozróżniamy: grzechy śmiertelne, zwane też ciężkimi, i grzechy powszednie, zwane lekkimi. Na tablicy umieszczamy planszę lub rysujemy wagę (załącznik D). Na jednej szali wagi umieszczone jest słowo „grzech”.

–  Jak rozróżnić grzech śmiertelny i powszedni?

Rozdajemy uczniom wydruk diagramu (załącznik E), w którym odszukują warunki konieczne do popełnienia grzechu śmiertelnego.

 

Po zakończeniu pracy na drugiej szali wypisujemy warunki grzechu śmiertelnego: poważna materia, pełna świadomość, całkowita zgoda.

Aby grzech był śmiertelny, muszą być spełnione te trzy warunki. W krótkiej pogadance wyjaśniamy poszczególne warunki.

–   Czym jest poważna materia? Odpowiedzi udzielił Pan Jezus bogatemu młodzieńcowi – to poważne naruszenie jednego z dziesięciu przykazań Bożych.

–   Na czym polega pełna świadomość? Człowiek wie, co czyni, i zdaje sobie sprawę, że spełniany czyn jest zły, a mimo to popełnia go.

–   Czym jest całkowita zgoda, czyli dobrowolność? Grzech śmiertelny popełnia ten, kto działa w sposób całkowicie wolny, czyli bez przymusu, a nie w wyniku jakiegoś silnego wzburzenia czy emocji. Grzechu ciężkiego nie popełnia się więc przypadkowo czy niechcący.

Ciężar grzechów może być większy lub mniejszy w zależności od okoliczności towarzyszących złym czynom. Te okoliczności wyrażają pytania: kto, co, kiedy, gdzie, dlaczego, w jaki sposób zrobił? Zwracamy szczególną uwagę na to, że okoliczności nie mogą nigdy sprawić, że nasz zły czyn stanie się dobrym. To ostatnie zdanie uczniowie przepisują do zeszytu.

–  Kiedy popełnia się grzech powszedni?

Grzech powszedni – zwany lekkim – zachodzi wtedy, gdy ktoś dopuszcza się niewielkiego zła, nawet świadomie i dobrowolnie, lub wtedy, gdy dopuszcza się wielkiego zła, jednak niezupełnie świadomie czy dobrowolnie. Od grzechów powszednich nikt całkowicie uwolnić się nie potrafi. Często mamy problem z rozróżnieniem, czy mój czyn jest grzechem śmiertelnym czy powszednim. Dlatego w sakramencie pokuty wyznajemy wszystkie grzechy, aby kapłan pomógł nam zrozumieć ich ciężar.

Następnie przechodzimy do ćwiczenia Skutki grzechu.

Każdy uczeń otrzymuje formularz (załącznik E). Zadaniem uczniów jest wybranie z ramki odpowiednich określeń skutków grzechu i wpisanie ich w odpowiedniej kolumnie, które dotyczą grzechu śmiertelnego i grzechu powszedniego. Po wykonaniu ćwiczenia chętni uczniowie prezentują swoje rozwiązanie.

c.   Zakończenie

Kończymy katechezę pogadanką Boże lustro. Na początku katechezy mówiliśmy o lustrze, w którym chcielibyśmy zobaczyć, jaka jest nasza dusza. Czy jest piękna i czysta, czy też jest brudna przez grzech. Co może stanowić takie Boże lustro – co nam pokazuje prawdę o nas samych. Za pomocą haseł do kalamburów uczniowie wypisują poszczególne elementy życia religijnego. Proponowane hasła:

PISMO ŚWIĘTE; PRZYKAZANIA; KATECHEZA; SPOWIEDŹ; MODLITWA

To Boże lustro nie tyle pokazuje, jak brudna jest nasza dusza, ile raczej pokazuje, jak piękna powinna być nasza dusza, jakiego piękna chce dla nas Pan Bóg.

Chrześcijanin jest powołany nie tylko do unikania zła, ale do pomnażania dobra, do przemieniania i ulepszania siebie, innych i świata, do tworzenia królestwa sprawiedliwości, miłości i pokoju.

W ramach zadania domowego zachęcamy uczniów do wykonania wieczornego rachunku sumienia.

Na zakończenie modlimy się słowami Jana Pawła II (załącznik F).

Jeśli dysponujemy czasem, możemy wspólnie zaśpiewać piosenkę Jezus daje nam zbawienie.

6. Materiały pomocnicze:

A.  Piosenka Jezus daje nam zbawienie

     Jezus daje nam zbawienie, Jezus daje pokój nam.
Jemu składam dziękczynienie, chwałę z serca mego dam.

Ref.  Jezus siłą mą, Jezus pieśnią mego życia,
Królem wiecznym On, niepojęty w mocy swej.
W nim znalazłem to, czego szukałem do dzisiaj,
Sam mi podał dłoń, bym zwyciężał w każdy dzień.
W Jego ranach uzdrowienie, w Jego śmierci życia dar.
Jego krew to oczyszczenie, Jego  życie chwałą nam.

B.  Fragment biblijny Łk 22,54-62

Schwycili Go więc, poprowadzili i zawiedli do domu najwyższego kapłana. A Piotr szedł z daleka. Gdy rozniecili ogień na środku dziedzińca i zasiedli wkoło, Piotr usiadł także między nimi. A jakaś służąca, zobaczywszy go siedzącego przy ogniu, przyjrzała mu się uważnie i rzekła: „I ten był razem z Nim”. Lecz on zaprzeczył temu, mówiąc: „Nie znam Go, kobieto”. Po chwili zobaczył go ktoś inny i rzekł: „I ty jesteś jednym z nich”. Piotr odrzekł: „Człowieku, nie jestem”. Po upływie prawie godziny, jeszcze ktoś inny począł zawzięcie twierdzić: „Na pewno i ten był razem z Nim; jest przecież Galilejczykiem”. Piotr zaś rzekł: „Człowieku, nie wiem, co mówisz”. I natychmiast, gdy on jeszcze mówił, zapiał kogut. A Pan obrócił się i spojrzał na Piotra. Wspomniał Piotr na słowo Pana, jak mu powiedział: „Dziś, nim kogut zapieje, trzy razy się mnie wyprzesz”. I wyszedłszy na zewnątrz, gorzko zapłakał.

C.  Formularz

D.  Plansza – waga

D.  Diagram: warunki grzechu śmiertelnego.

Jakie warunki są konieczne, aby grzech był śmiertelny?

Poszukaj odpowiedzi w diagramie:

E.  Formularz Skutki grzechu

Wybierz z ramki odpowiednie określenia i wpisz, które z nich są skutkami grzechu śmiertelnego, a które grzechu powszedniego.

F.  Modlitwa Jana Pawła II na zakończenie katechezy

O Maryjo, Matko Miłosierdzia,
Czuwaj nad wszystkimi,
Aby nie był daremny Krzyż Chrystusa,
Aby człowiek nie zagubił drogi dobra,
Nie utracił świadomości grzechu i umiał głębiej ufać Bogu
„bogatemu w miłosierdzie”
By z własnej woli spełniał dobre czyny,
które z góry Bóg przygotował i w ten sposób żył
ku chwale Jego majestatu.

 

Temat:  Dbam o swoje sumienie-22.06.2020

1. Cele katechetyczne:

–   przypomnienie prawdy o sumieniu;

–   kształtowanie postawy formowania sumienia;

–   zachęcenie do częstego rachunku sumienia.

2. Słowa klucze:

sumienie; formacja; rachunek sumienia.

3. Uwagi metodyczne:

a.  pomoce dydaktyczne:

kompas lub fotografia kompasu; plansze: sformułowania o sumieniu; fragment homilii Jana Pawła II – dla każdego ucznia; test sprawności sumienia – dla każdego ucznia; pytania do modlitwy – dla każdego ucznia;

b.  metody:

pokaz; rozmowa kierowana; praca z tekstem; pogadanka; test;

4. Plan katechezy

A.  Wstęp – czas ok. 15 min.

Modlitwa Ps 139,23-24.

Tabela porównawcza – Kompas – sumienie.

Ćwiczenie Wyrażenia o sumieniu.

B.  Rozwinięcie – czas ok. 20 min.

Pogadanka Formowanie sumienia.

Analiza tekstu Być człowiekiem sumienia.

C.  Zakończenie – czas ok. 10 min.

Ćwiczenie Jakie jest moje sumienie?

Modlitwa Do Ducha Świętego.

5. Przebieg katechezy:

a.  Wstęp

Modlitwą psalmu 139,23-24 (załącznik A) rozpoczynamy katechezę.

Po modlitwie w krótkiej pogadance przypominamy treści ostatniej katechezy. Warto poruszyć kwestię zadania domowego – rachunek sumienia. Proponowane pytania:

–   w jaki sposób możemy przyczynić się do burzenia wspólnoty?

–   dlaczego grzech niszczy nasze relacje z Bogiem i bliźnimi?

–   w jaki sposób możemy umacniać nasze więzy?

Następnie wprowadzamy w temat, pokazując kompas lub fotografię kompasu.

Rozpoczynamy z uczniami rozmowę:

–   Do czego służy kompas?

–   Komu szczególnie przydatny jest kompas?

–   W jaki sposób działa kompas? (co wskazuje?)

–   Co zakłóca kompasowi wskazanie właściwego kierunku?

Krótkie odpowiedzi zapisujemy na tablicy.

Kompas to przyrząd, który jest (był) niezbędny w plecaku podróżnika czy żeglarza. Najważniejszą częścią kompasu jest ruchoma igła magnetyczna. Jest ona namagnesowana, dzięki czemu wskazuje zawsze północ – południe, czyli kierunek linii pola magnetycznego naszej planety. Większe metalowe przedmioty, magnesy, przewody przewodzące prąd o dużym natężeniu, znajdujące się w pobliżu kompasu, mogą zakłócić jego wskazania.

Tak jak kompas wskazuje podróżnikowi właściwy kierunek i drogę do celu, tak i człowiekowi, który idzie drogą wyznaczoną przez Boga, do ostatecznego celu potrzebny jest taki szczególny kompas. Co jest takim kompasem dla nas wierzących?

W rozmowie kierowanej prowadzimy tok rozumowania uczniów, by doszli do odkrycia, że takim „kompasem” jest nasze sumienie.

Na tablicy tworzymy tabelę porównawczą, w której porównujemy sumienie do kompasu, np.:

Następnie przytwierdzamy do tablicy plansze: sformułowania o sumieniu (załącznik B). Prosimy chętnych uczniów, by podeszli do tablicy i wyjaśnili: jak rozumieją te sformułowania.

–   sumienny uczeń – mówimy o uczniu, gdy chcemy go pochwalić za jego pilność i dobre postępowanie;

–   nie masz sumienia – mówimy, gdy ktoś wyrządził wiele krzywd lub okrutny czyn;

–   mam spokojne sumienie – mówi ten, kto nic złego nie uczynił;

–   wyrzuty sumienia – ma ten, kto zrobił coś złego i jest mu z tym źle.

Sumienie to taki kompas, który ma kierować człowiekiem w życiu. Każdy człowiek posiada sumienie. Pomaga ono podejmować właściwe decyzje, dokonuje wyboru między dobrem i złem.

Nauka Kościoła przypomina nam: „Sumienie jest sądem rozumu, przez który człowiek rozpoznaje jakość moralną konkretnego czynu, który zamierza wykonać, którego właśnie dokonuje lub którego dokonał. Sumienie jest «najskrytszym ośrodkiem i sanktuarium człowieka, w nim pozostaje on sam z Bogiem, którego głos rozbrzmiewa w jego wnętrzu». W głębi sumienia człowiek odkrywa prawo, którego sam sobie nie nakłada, lecz któremu winien być posłuszny. To głos wzywający człowieka do miłowania i czynienia dobra, a unikania zła, a rozbrzmiewa w sercu nakazem: czyń to, tamtego unikaj. To prawo sam Bóg wpisał w serce człowieka”.

b.  Rozwinięcie

W drugiej części katechezy prowadzimy pogadankę dotyczącą Formowania sumienia.

Św. Jan Paweł II podczas pielgrzymek do Polski przypominał, jak ważne jest sumienie: Sumienie jest dla każdego człowieka sprawą o zasadniczym znaczeniu. Jest ono naszym wewnętrznym przewodnikiem i jest także sędzią naszych czynów. Jakże ważne jest aby nasze sumienia były prawe, aby ich osądy oparte były na prawdzie, aby dobro nazywały dobrem, a zło – złem. Aby – wedle słów Apostoła – umiały „rozpoznać jaka jest wola Boża: co jest dobre, co Bogu przyjemne i co doskonałe” (Rz 12,2).

Gdy mamy wykonać jakiś uczynek, powinniśmy się zastanowić, czy on jest dobry czy zły, to znaczy, czy zgadza się z wolą Bożą czy też nie. Gdy dokonamy jakiegoś czynu, nasze sumienie staje się sędzią i wskazuje, czy to, co zrobiliśmy, było dobre czy złe. Człowiek jest spokojny, gdy jego czyny wynikają z przykazania miłości. Jeśli postąpimy wbrew sumieniu, powstaje w nas niepokój, który nazywamy wyrzutami sumienia. Zawsze należy słuchać głosu sumienia. Gdy człowiek nie słucha głosu sumienia, popełnia grzech.

Sumienie w każdym człowieku może być różnie ukształtowane. Jeżeli jest prawe i pewne, to osądza nasze czyny poprawnie, zgodnie z prawdziwym dobrem chcianym przez mądrość Boga. Sumienie błędne często się myli i bierze za dobre to, co w rzeczywistości może być złe. Proponowane pytania:

–   Czym jest sumienie?

–   Kto mówi do nas przez sumienie?

–   W czym pomaga nam sumienie?

–   Od czego zależy poprawny rozwój sumienia?

–   W jaki sposób możemy formować nasze sumienie?

–   Co pomaga nam w kształtowaniu sumienia?

–   Co wpływa na formowanie prawego sumienia chrześcijanina?

–   Przez co nasze sumienie może zostać źle uformowane?

Nasze sumienie zależy od wielu czynników: od rodziny i najbliższego otoczenia, w którym żyjemy i rozwijamy się. Wpływ na nasze sumienie mają też środki masowego przekazu: prasa, telewizja czy moda. Pomagają nam rozwijać prawe sumienie, ale mogą też oddziaływać na nas nieprawidłowo, i wtedy nasze sumienie błądzi. Dlatego ważnym zadaniem całego życia człowieka jest formowanie sumienia. Podobnie jak ze sportowcem czy artystą. Jeżeli przestaje trenować, ćwiczyć, doskonalić swoje zdolności, traci sprawność, którą zdobył.

Chrześcijanin jest zdolny przy pomocy darów Ducha Świętego i współpracy z łaską Bożą kształtować swoje sumienie. Zapisujemy na tablicy pytanie: Kto może pomóc nam w formowaniu sumienia? Prosimy, by uczniowie na to pytanie napisali odpowiedzi w swoich zeszytach, a następnie chętne dzieci odczytują i wypisują na tablicy. Wszyscy uczniowie w zeszytach uzupełniają swój zapis.

–   Rodzice i najbliższe otoczenie, ponieważ od najmłodszych lat przyswajamy sobie wartości.

–   Dekalog i nauka Pana Jezusa zawarta w Ewangelii, a zwłaszcza przykazanie miłości.

–   Modlitwa.

–   Przyjmowanie sakramentów świętych, zwłaszcza pokuty i Eucharystii.

–   Codzienny rachunek sumienia.

–   Systematyczna praca nad sobą.

Następnie zastanawiamy się, co może przyczynić do złego uformowania sumienia? Uczniowie wypisują do zeszytów swoje odpowiedzi, a później chętni uczniowie odczytują i wypisują na tablicy, uzupełniając jednocześnie swoje zapisy w zeszytach, np.:

–   lekceważenie – nieprzejmowanie się głosem sumienia,

–   brak modlitwy i refleksji,

–   rzadka i niedbała spowiedź,

–   niepogłębianie wiedzy religijnej,

–   przebywanie w złym towarzystwem.

Katecheza, kazania, czytanie książek religijnych, Pisma Świętego, modlitwa, pozwalają nam lepiej poznać nasze obowiązki, a przez to usuwają wątpliwości sumienia. Jeżeli nie wiemy, jak postąpić, powinniśmy zasięgnąć rady osób, do których mamy zaufanie.

Nie ukształtuje w sobie pewnego i prawego sumienia ten, kto wybiera częściej zło niż dobro. Kto nie słucha sumienia i lekceważy jego głos, ponieważ może je przez to całkowicie zagłuszyć. Stąd spotykamy też takich ludzi, którzy uważają za dobro to, co wszyscy uznają za coś złego.

Gdy pojawiają się różne wątpliwości, powinniśmy się trzymać się zasady:

Nigdy nie wolno czynić zła, aby wynikło z niego dobro oraz Wszystko… co byście chcieli, żeby wam ludzie czynili, i wy im czyńcie (Mt 7,12), czyli według przysłowia: „nie rób drugiemu, co tobie niemiłe”.

W kolejnej części katechezy prowadzimy ćwiczenie Być człowiekiem sumienia.

Powróćmy jeszcze raz do nauczania papieża Jana Pawła II, który przypominał nam, jak ma żyć chrześcijanin, który słucha Boga w swoim sumieniu. Rozdajemy uczniom tekst z homilii Jana Pawła II w Skoczowie (załącznik C). Zadaniem uczniów jest uważne przeczytanie tekstu i wypisanie w zeszycie Co to znaczy być człowiekiem sumienia?

Być człowiekiem sumienia to znaczy:

–   słuchać sumienia i jego głosu nie zagłuszać;

–   angażować się w dobro, nie godzić się nigdy na zło;

–   wymagać od siebie, ciągle się nawracać;

–   angażować się w budowanie królestwa prawdy i życia.

Należy więc uważnie wsłuchiwać się w ten wewnętrzny głos, który w odpowiedniej chwili nakazuje człowiekowi pełnić dobro, a unikać zła.

c.   Zakończenie

Katechezę kończymy ćwiczeniem Jakie jest moje sumienie?

Każdego dnia podejmujemy różne decyzje dotyczące wyboru między dobrem i złem. Codziennie też powinniśmy sprawdzać swoje postępowanie, robiąc przy wieczornej modlitwie krótki rachunek sumienia. Jest on dla nas pomocą w poznaniu samego siebie, ponieważ stajemy się bardziej wrażliwi na dobro i zło w naszych myślach, słowach i uczynkach. Zrozumiemy, czego oczekuje od nas Pan Bóg, i poznamy, o co oskarża nas nasze sumienie. Zwracamy uwagę na to, że podczas rachunku sumienia powinniśmy nie tylko zwrócić uwagę na nasze złe uczynki, ale również na to wszystko, co uczyniliśmy dobrego.

Na zakończenie zachęcamy uczniów do stawiania sobie pytań dotyczących naszego życia. Rozdajemy przygotowane pytania do wieczornej modlitwy (załącznik E).

Katechezę kończymy modlitwą do Ducha Świętego:

Duchu Święty, Ty jesteś we mnie
i nieustannie mówisz do mnie głosem mojego sumienia.
Duchu Święty, chcę Cię słuchać
w każdym dniu mojego życia,

by czynić dobro i unikać zła.

6. Materiały pomocnicze:

A.  Modlitwa na rozpoczęcie Ps 139, 23-24

Zbadaj mnie, Boże, i poznaj me serce;
doświadcz i poznaj moje troski,
i zobacz, czy jestem na drodze nieprawej,
a skieruj mnie na drogę odwieczną!

B.  Plansze Sformułowania o sumieniu

 

 

 

C.  Fragment homilii Jana Pawła II – Skoczów, „Kaplicówka”,  22 maja 1995

„Polska woła dzisiaj o ludzi sumienia! Być człowiekiem sumienia, to znaczy przede wszystkim w każdej sytuacji swojego sumienia słuchać i jego głosu w sobie nie zagłuszać, choć jest on nieraz trudny i wymagający; to znaczy angażować się w dobro i pomnażać je w sobie i wokół siebie, a także nie godzić się nigdy na zło, w myśl słów św. Pawła: «Nie daj się zwyciężyć złu, ale zło dobrem zwyciężaj» (Rz 12,21). Być człowiekiem sumienia, to znaczy wymagać od siebie, podnosić się z własnych upadków, ciągle na nowo się nawracać. Być człowiekiem sumienia, to znaczy angażować się w budowanie Królestwa Bożego: królestwa prawdy i życia, sprawiedliwości, miłości i pokoju, w naszych rodzinach, w społecznościach, w których żyjemy i w całej Ojczyźnie”.

D.  Test sprawności sumienia

E.  Pytania do wieczornej modlitwy

–   Jak często w rachunku sumienia oceniam swoje postępowanie?

–   Czy dziś postępowałem zgodnie z tym, do czego wzywał mnie Pan Bóg?

–   Jakie uczyniłem dziś dobro, które mi wskazywał Pan Bóg?

–   Czy unikałem zła, przed którym ostrzegało mnie sumienie?

–   Czy odczuwam niepokój, gdy popełniłem zło?

 

 

 

 

 

Kochani uczniowie wszystkie wasze prace oceniłem, oceny są wpisane w  dzienniku. 

Dziękuję wam za pacę w końącym się roku szkolnym 2019/2020  choć w nietypowej formie !

Pozdrawiam was serdecznie i serca błogosławię +